«k k¡lQ À«Vp¡Ä
êáèõ¨çªµ
å¨õÐëùè âô§ªæîìܪôõäª
ë÷ª×ëª
ô¨êÐáè ôªÕÂèô¨äª âêèúªìõÐæóª
p¢Vv¢kQÀ«VkLQ
p¢VpQÈkQÀ«Vk«LtQ tÄkQÀmQÉ«V
 uËpQÈkQÀ«VkLQ iËpQpvrQkÏkQÀ utÍmQ upkrNHQkLQ
 
 
a. n«zvNQ^ 
 
A. ckQkr n¡VQk¡l¢ 
 
 
 
i. ^r¡l¢ ckQkrpQpl«k 
 
 
 
I. «ktQt^ 
 
 
u. krzQcQ, akQÀLQ kzQ«z 
 
 

«ktQt^ mVQÐmQ akQÀLQkzQ«z :-
1.«ktQt^ uÐt¢y¡]t¡k iËkQkªvNQÄmQ.
2.at]Q ÂVQVLÍ EVtQt¡[ 2©c.m£ iËkQkªvNQÄmQ.
3.«ktQt^ ªnr¡k iËkQkªvNQÄmQ.
4.m¢kQk k]m¡k iËkQkkQàz¡Æ.
5.cr¢y¡] n£LtQt¢lQ iËkQkªvNQÄmQ.
6.pztQt¢lQ iËpQpÆ ªp¡lQ iËkQkªvNQÄmQ.

«ktQt^y¢]Q n£LtQ«t aLpQpÆ epQp^ ?
v[¢É«VkLQ ÉkQk¢y ÀV¢pQÈkLQ
 
np«r t¡HQÀtÌf]Q ªnr¡k n¢VQkcQ ©c¡lQlÍmQ. «kkLQ ªnr¡k iËkQkzQÄmQ  mrtQt¢ªl¡ Âvr¢ªl¡ c¡yQnQÆ ©k¡LQLl¡mQ 
oË n£Lm¡] t^«y avrQ pkQktQt¢lQ «vkQkÍmQ.  
 
t^, v«Ly¡t «k«ytQ ©t¡zªvNQÄmQ 
avrQ mN¢kQkzQÄkQÀmQ «kézQÄkQÀmQ i«zªy nÄpQÈLQL¢«ykQ kNQzV¢yÍmQ  anQtpQÈLQL¢kQÀ ªnr¡k t^¼y¢lQ ÀV¢y¢zÍmQ n¢ltQt¢l¢ËnQÆ t^y¢]Q a«zy¡LpQpÄtQt¢y avËkQÀ ªvNQ^y «kt t^y¢]Q n£LmQ iƪv ÈLQL¢ v«rÊLQL n£LtQ«t aLkQkÍmQ 
 
«ktQt^Êz]Q nzpQpÆ epQp^ ?
v[¢É«VkLQ ÉkQk¢y ÀV¢pQÈkLQ
 
ªn¡y¡L¢«y t^Êz]Q n¢VQkcQ©c¡lQlÍmQ  vÌv¢[nQt k¡ÌkQÀ pkQkv¡zQ^lQ t^«ypQ p¢^tQÆkQ©k¡LQLÍmQ 
t^«y c¢V¢Æ pkQkv¡zQ^lQ k¡lQ v¢rlQkL¢lQ  iËnQÆ tlQL¢ «vkQkÍmQ  ªn¡y¡L¢y¢]Q uzlQ n¢m¢r¢nQÆ iËkQk  
ªvNQÄmQ 
vÌvVQV k¡«lÊmQ t^«yÊmQ oªr cmytQt¢lQ nkrQtQÆm¡Ð àVÍmQ  Or^ «vkQkÍmQ. vÌvVQV k¡ÌmQ t^ÊmQ  
ipQªp¡Æ oªr mfQftQt¢lQ iËkQÀmQ. uzlQpÏ vÌÍLQL k¡lQm£Æ iËkQÀmQ. 
vÌv¡] k¡«l Or^ nkrQtQtcQ©c¡lQlÍmQ  vÌv¡] k¡lQ vÌv¢[nQt k¡«l v¢z  
oË a^É]Qª] iËkQÀmQ. pÏ«v  
«ktQt^ m£Æ t¡kQkcQ©c¡lQlÍmQ 
 

m¡VQÐÉ«V :-

Étl¢lQ t^«yÊmQ p¢VÀ vÌvVQV k¡«lÊmQ at]Q p¢]Q vÌv¡] k¡«lÊmQ nkrQtQtl¡mQ. vÌv¡] k¡«l nkrQtQÆmQªp¡Æ ªn¡y¡L¢ t^y¢]Qm£Æ e«z«ytQ t¡kQk ªvNQÄmQ. iÆ i]Q©]¡Ëv[¢.  

akQÀLQ kzQ«zkÏz]Q nzpQpÆ epQp^ :-
ªn¡y¡L¢y¢]Q 7/9 aLÍ uyrmQ t¡]Q akQÀLQ kzQ«zkQÀ ªvNQ^y n£LmQ.
v[¢É«V ÉkQk¢y ÀV¢pQÈkLQ
 
akQÀLQ kzQ«zy¢]Q «kpQp¢^k«LkQ «ky¢lQ p¢^tQÆkQ©k¡NQÄ kzQ«z«y akQÀL¢lQ ©p¡ËtQt¢yp^ ªn¡y¡L¢«y n¢VQk ©cyQÊHQkLQ  akQÀLQ kzQ«zy¢]Q ªmVQkzQ«z«y  
ªmlQ m¡rQªp¡Ä aÎtQtÍmQ. akQÀL¢lQ  
a[tQtkQàz¡Æ 
p¡tv¢rlQkÏkQÀ cVQÐÉ]Q]rQ pkQkv¡zQ^lQ U]QЪk¡lQk«L «vkQkÍmQ  uzlQ n¢m¢rQnQÆ cmn¢«l ©pVQVt¡k  
iËkQkzQÄmQ. kÎtQÆ ªnr¡k iËkQkzQÄmQ 
ªn¡y¡L¢«y, vlkQk¡«lÊmQ izpQÈV akQÀLQ kzQ«zÊmQ oËHQªk nkrQtQtcQ ©c¡lQlÍmQ.  iƪp¡l ©cyQvt¡lQ c¢VpQp¡k cmn¢«ly¢lQ  
iËkQkÉ^ÊmQ. ªn¡y¡L¢ p¡«t«y ªn¡kQk¢  
nzkQkzQÄmQ. k¡l^«y ªn¡kQkkQàz¡Æ. 
 

m¡VQÐv[¢ :-

Étl¢lQ akQÀLQ kzQ«z«yÊmQ et¢rQpQÈVkQ k¡«lÊmQ p¢]Q]rQ mVQVkQ kzQ«z«yÊmQ aÄtQt k¡«lÊmQ m¡VQV¢ m¡VQV¢ nkrQtQtÍmQ. inQtcmytQt¢lQ, n¡mQ upkrNHQkLQ (Orthosis) pVQV¢ p¡rQkQkªvNQÄmQ. uzl¢]Q oË pÀt¢y¢lQ ©p¡ËtQtpQpzQÄLQL c¡t]tQ«t upkrNmQ e]Qk¢ªV¡mQ. it]¡lQ, uÐpQÈ à^yv«r t]Q ªv«l«ycQ ©cyQy utÍmQ. iÄpQÈ, ézQÄ, kÅkQk¡lQ, p¡tmQ Ak¢y pÀt¢kL¢]Q tcn¡rQk«L
vÌpQpÄtQt¢ iykQk inQt upkrNHQkLQ py]QpÄtQtl¡mQ.

ç¨÷çªç¨äèîùè çæÐæôèêêÐê¨äèîùè ßéó ôèêêÐê¨äèîùè ãìùª ã×窵 ÊúªïæÐæçªçÌôêèîùè éææèùª Æé÷çèÌ ãóªóô÷ªæÓæÐÆ ãìùª çá¨÷ªòÐò¨ ë¨æ²ëª íôò¨áëª. ô¨õ¨ôèæ çèõÐçªçê÷ªæÐÆ ãìùªçá¨÷ªòÐò¨á¨ùª æÐó¨æÐ âòáªá²ëª
 
âêèìõ ¬§ªÆ æÐó¨æÐ âòáªá²ëª
p¢VpQÈkQÀ«Vk«LtQ tÄkQÀmQÉ«V
p¢VpQÈ À«Vp¡ÄkLQ
é«L v¡tmQ
k£[QpQpÀt¢ pkQkv¡tmQ (p¡rpQªLj¢y¡ - Paraplegia)
iLmQp¢LQ«L v¡tmQ (ªp¡l¢ªy¡ - Polio)
uzlQ uÐpQÈ ÆNQ^kQkpQpÄtlQ
«kkÏmQ k¡lQkÏmQ AVQVl¢[tQtlQ (kQv¡zQr¢pQªLj¢y¡ - Quadriplegia)
ËäªÄéõæÐÆ âòùªù²ëª
 âçèÕóìæÐæêÐÊæÐÐÆ ê¨Õëªç²ëª